Passief huis

Wachtgevels zijn bijna net zo Vlaams als het wilde wonen. Direct naast een traditionele pastorijwoning, verheft het Lokerse bureau BLAF de ruitlei tot architectuur. Te midden van de exotische zelfbouwcultuur van Vlaanderen bouwt BLAF architecten energetisch voor een beperkt budget.

Insectengaas en rubber
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zo vertelt Vanden Driessche, is passief bouwen niet duurder. ‘Het betekent enkel een aantal verschuivingen in budgetten, als je op zoek gaat naar een gezonde eindbalans. Hierdoor voeren we onderzoek naar compactheid, bouwmethodiek en materialen' aldus Bart Vanden Driessche. De combinatie van verschillende bouwmethodieken in één gebouw geeft vaak energetisch de beste resultaten, zoals in Sint Niklaas een ondergrondse betonconstructie samen met een houtskelet. 32 centimeter dik is het isolatiemateriaal in Sint Niklaas, gemaakt van cellulosevlokken uit verduurzaamd gerecycleerd papier. ‘Als je investeert in de isolerende schil, kan je besparen op de technieken,' vertelt Vanden Driessche, ‘maar ook op het gevelmateriaal, wat vaak een grote kostenpost is.' Bij het eerste Zero Energy House in Asse werd gebruik gemaakt van harde isolatieplaten bekleefd met EPDM en van glasvezeldoek, dat naast de mobiele zonwering ook in vaste hardhouten kaders werd opgespannen als een huid van textiel. Onlangs werd de woning boW in Wondelgem gespoten in rubber. Voor BLAF zijn ook gevelcement, insectengaas of rubber hoogwaardige afwerkingsmaterialen.

Confrontaties
Zwarte ruitleien tegen alle gevels plaatsen getuigt desondanks van lef. Echt noodzaak was er niet om de goedkope vezelcementleien toe te passen bij de woning van Tom Segers en Leen Waterschoot in Sint Niklaas. Er stond immers al een keurig witte pastorijwoning met zadeldak. ‘De stedenbouwkundige dienst van Sint Niklaas was het er aanvankelijk dan ook niet mee eens' aldus Vanden Driessche. ‘maar de ruitlei is een typische afwerking, eigen aan de Vlaamse wachtgevel'. Regionale en lokale tradities spelen een belangrijke rol in het werk van BLAF, zonder dat het bureau ze klakkeloos overneemt. In plaats van de traditionele plaatsing van de leien die vijf centimeter verspringen, ontwikkelde het bureau samen met producent Eternit een rechtlijnig dambordpatroon, dat nu wordt gecommercialiseerd

Het volledige artikel is gepubliceerd in het themanummer september 2013 | Energie.

BLAF architecten

Het in 2003 opgerichte bureau werkt met name in de driehoek Antwerpen, Brussel en Gent, wat zich op de kaart vertaalt in een brandhaard van duurzaam bouwen. Een tweehonderdtal energieneutrale en passieve woningen in tien jaar, getuigt van een missie. ‘Bouwen geeft ons een verantwoordelijkheid. Onze drijfveer is mee te helpen de wereld te redden, vooral door de CO2 uitstoot van onze gebouwen te beperken’, aldus Vanden Driessche. Twee keer won BLAF architecten de Belgische prijs voor Architectuur en Energie. Na de oprichting van BLAF met Lieven Nijs in 2001, leidde de komst van Barbara Oelbrandt tot diepgaander energetisch onderzoek en het eerste Zero Energy House (Asse, 2009). BLAF is ondertussen een team dat alle facetten van architectuur en energie verder blijft onderzoeken.